نغمه برزگراسکندرکلایی، متولد 1359 با بیش از 12 سال سابقه ی تدریس و مشاوره ی آموزشی-تحصیلی در مدارس استان تهران و مازندران میباشد. وی  کتاب" به پسرت گوش کن"  را در سال 96 تالیف وبه چاپ رسانیده وهمچنین دو کتاب دیگر با نام های" به دخترت گوش کن" و "خودت را تغییر بده، نه همسرت" را در دست تالیف دارد.  چاپ مقاله هایی با عناوین "مدیریت هوش هیجانی" و" نقش کارکنان مدارس در همراهی مشاوره ای دانش آموزان" در مجلات داخل ایران و برگزاری کارگاههای مهارتهای زندگی درمدارس تهران و مازندران با عناوین : مدیریت هوش هیجانی ، تربیت سنتی و تربیت نوین، بلوغ جنسی و روانی در نوجوانان ،انواع اعتیادهای رفتاری، جسمی و روانی در نوجوان ،.. از دیگرفعالیتهای ایشان میباشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

خشونت های عاطفی-هیجانی علیه کودکان

 

کودک آزاری   (child abuse) عبارت است از هر گونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی و جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک کودک شود. هرچند به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد آزار کودکان ناممکن است ولی به طور تخمینی در سال بیش از یک میلیون کودک، آزارهای جسمی شدید همراه با نقض عضو یا جراحات سنگین را تجربه می کنند. آزار کودکان در طبقات پایین به دلیل فقر اقتصادی( فشارهای روانی که والدین بخاطر فقر متحمل می شوند) و فقر فرهنگی( پایین بودن تعاملات اجتماعی) بیشتر از طبقه متوسط گزارش شده است ولی در همه طبقات، نژادها و گروه‌های قومی مشاهده می شود  . 

 

 

 

در کنار آزارهای جسمی و جنسی؛ به دلیل قابل مشاهده و عینی تر بودن آثار آزار که در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند، نباید از انواع دیگر کودک آزاری غافل بود  :  

-         آزار عاطفی و روانی ( می تواند با خشونتهای کلامی همراه باشد):  بی‌توجهی به نیازهای عاطفی کودک، طردکردن کودک، تمسخر کردن، تهدید، اعمال خشونت خانگی در حضور کودک، تشویق نکردن کودک، خوردن الکل و استفاده از مواد در حضور کودک و... که کودک را از نظر عاطفی مورد آسیب قرار می‌دهد. 

 

-         غفلت از کودک ( نادیده گرفتن کودک):  بی‌توجهی و غفلت نسبت به کودک، فراهم نکردن بهداشت، مسکن، مراقبت طبی مناسب، و تحصیل می‌تواند مصادقی دیگر از آزار به کودکان به حساب آید  . 

لازم به ذکرست؛ فقط ده درصد از والدین کودک آزار؛ دچار بیماری‌های روانی هستند و این یعنی ما با جمعیت قابل توجه ای از والدین روبرو هستیم که بدون هیچ نوع اختلال روانی؛ آگاهانه و یا ناآگاهانه دست به خشونت های فیزیکی و روانی علیه کودکانشان می زنند.

رفتار آزاردهنده ی والدین حاصل چیست؟

1-  رفتارهای آزاردهنده والدین حاصل کنش متقابل بین خصوصیات شخصیتی و شناختی والدین و رفتار و خصوصیات کودک و زمینه اجتماعی است  . 

2- بسیاری از والدین بدرفتار در کودکی آزار دیده‌اند و به نظر می‌رسد که با آزار کودکان این الگو را ادامه می‌دهند  . 

والدینی که کودک آزاری را به شکل خشن تری اعمال می کنند دارای برخی ویژگیهای مشترک هستند :

●بهره ی هوشی پایینی دارند

●پرخاشگرانه تر و تهاجمی تر رفتار می کنند

●حالت دفاعی بیشتری دارند

●تحریک پذیرتر و نابالغ‌ترند

●ارتباط صحیحی با کودک ندارند

●معمولا در برابر رفتار خوب و بد کودک واکنش چندان متفاوتی نشان نمی‌دهند

اما باید توجه داشت موارد استثنایی در این موارد وجود دارد...

 

 

 

چه دسته از کودکان؛ مورد آزار بیشتری قرار میگیرند:

●کودکان شیرخوار تحریک پذیر

●کودکان نازیبا و یا به بیان دیگر کودکانی که براساس شاخص های زیبایی دارای جذابیت پایینی هستند

●کودکان پرتحرک و نافرمان

این دسته از کودکان در مقایسه با کودکان پذیرا، جذاب، ساکت، کم توقع و مطیع بیشتر هدف آزار قرار می‌گیرند. چرا که کنار آمدن با آنان دشوار بوده و روابط خانوادگی را پرتنش می‌کنند.

 

کودک آزاری در ایران

طبق آخرین آمار رسمی سازمان بهزیستی در سال گذشته 160 هزار تماس برقرار شده که 8.5  درصد آن به کودک آزاری مرتبط بود که از این میزان 98 درصد آن کودک آزاری از نوع جسمی بوده است اما باید توجه داشت؛ کودک آزاری غالبا بخشی از الگوی خشونت در خانواده های ایرانی ست که بصورت پنهان نهادینه شده، از طرفی این آمار هم تنها آمارهایی محدود در مورد؛ کودک آزاری جسمی کودکان است و همانطور که بیان شد نوع دیگر کودک آزاری، هیجانی – عاطفی است که از بدترین شکل کودک آزاری به شمار می رود که آماری از آن در دست نیست... اما چرا آماری از این دست خشونتها وجود ندارد؟

 زیرا مردم اساسا با انواع دیگر کودک آزاری آشنا نیستند؛ برای مثال کمتر پدر و مادری درباره کودک آزاری کلامی و عاطفی اطلاعاتی دارند و در بسیاری از موارد این نوع رفتارها را در دسته آزار کودکان قرار نمی دهند و آن را لازمه ی تربیت کودکان خود می دانند و حتی در بین قشر تحصیل کرده آن را از انواع تقویت های منفی و یا تنبیه مثبت( یکی از مخربترین روش های تربیتی) تلقی می کنند...

از سویی دیگر؛ کودک آزاری های شدید جسمی و جنسی معمولا به دلیل وجود نوعی اختلال شخصیتی و مشکلات روانی و یا اعتیاد و ناهنجاریهای اجتماعی آشکار در فرد آزار دهنده اتفاق می افتد؛ اما کودک آزاری عاطفی در بسیاری از مواقع نتیجه نبود آگاهی و آموزش کافیست...

 

 

 

آیا در بین خانواده های مهاجر این نوع خشونت ها دیده می شود؟

در این زمینه چون کار تحقیقی آماری خاصی انجام نشده نمی توان به طورمستند به این امر پرداخت اما با توجه به اینکه بسیاری از والدین ایرانی؛ دوره های تربیتی خود و بعضا پایه های اولیه ی تربیتی فرزندانشان را در ایران گذرانده اند؛ در بسیاری از مواقع ناخواسته از الگوهای نادرست تربیتی پیروی می کنند.

اما کودکان و نوجوانان درخانواده های مهاجر بیش از بیش چه نوع آزاری یا خشونتی را تجربه می کنند:

بی شک رتبه ی اول خشونت به دسته آزارهای روانی و هیجانی تعلق می گیرد و دلایل عمده ی آن می تواند:

الف) شناسایی زودهنگام آزارهای فیزیکی از طرف نهادها و سیستم آموزشی کودکان 

ب) ناآگاهی والدین از آثار مخرب، آزارهای روانی-عاطفی بر روی کودکان

همانطور که در متن بیان شد؛ بسیاری از عوامل در شکل گیری این نوع خشونت ها از طرف والدین نقش دارد اما در کنار آن موارد باید چند مورد را برای خانواده های مهاجر اضافه نمود:

-         افزایش اضطراب و استرس در مسیر مهاجرت و افزایش فشار روانی والدین و کاهش آرامش و صبوری در برخورد با فرزندان

-         فشارهای اقتصادی بخصوص در مراحل اولیه ی مهاجرت

-         در بسیاری از موارد عدم پذیریش آنی و خو نگرفتن کودکان و نوجوان با محیط جدید بخصوص با مدارس

-         افت تحصیلی نوجوانان

-         والدینی که دچار افسردگی بعداز مهاجرت می شوند

-         والدینی که مشکلات زناشویی آنها بعد از مهاجرت افزایش می یابد و گاها به مرحله ی بحرانی می رسد

راهکارهای کلیدی برای دور ماندن از اعمال خشونت های عاطفی- هیجانی فرزندان:

-         به فرزندانمان فرصت بیشتری برای پذیرش محیط جدید بدهیم

-         سطح توقعات خود را براساس شرایط کودکانمان تنظیم کنیم

-         برای جبران افت تحصیلی در کنارش باشیم و راهکارهای مطالعاتی مناسبی برایش ایجاد کنیم

-         بودجه های مالی مان را مشخص کنیم و نیازهای فرزندانمان را اولویت بندی کنیم و حتی می توان در این اولویت بندی از آنها کمک گرفت

-         در صورت بروز نشانه هایی از افسردگی در هریک از زوجین، دوره ی درمان را شروع کنیم

-         تقسیم کار در منزل و خارج از خانه را جدی بگیریم

معمولا در زندگی مهاجران؛ زوجین هر دو مشغول به کار می شوند، یکی از مطلوبترین راهکارهای کلیدی برای حفظ رابطه ی عاطفی و رفتاری مطلوب؛ تقسیم کار می باشد. به علت بالا بودن حجم کار و فعالیت خارج از خانه، زوجینی موفق هستند که مدیریت مشارکتی را جدی می گیرند.

مدیریت مشارکتی یعنی؛ زن و مرد در کارهایی خانه سهیم باشند و برای هم مسئولیت هایی را تعیین کنند. در این نوع مشارکت هیچ مرد و زنی حرف اول و آخر را نمی زند و تمام تصمیمات را دونفره می گیرند و در صورت به توافق نرسیدن در یک تصمیم از مهارتهای حل مسئله استفاده می کنند یعنی دو طرف به نظرات یکدیگر گوش می کنند و از دید طرف مقابل به موضوع می نگرند و آنگاه راهی را برمی گزینند که سود بیشتر و ضرر کمتر به بدنه ی خانواده وارد می کند.

-         در صدد رفع مسائل و مشکلات زناشویی باشیم و این مسائل را با خود در زندگی حمل نکنیم و فشارهای حاصل از این رابطه را بر دوش فرزندان نیندازیم.

آزارهای روانی-هیجانی را جدی بگیریم:

این نوع خشونت علیه کودکان چون تاثیرات تخریبی عمیق و پنهانی به دنبال دارد بیش از خشونت های فیزیکی دارای اهمیت است. براساس تحقیقات و بررسی های روانشناختی؛ افرادی که در دوران کودکی و نوجوانی خود آزارهای عاطفی را تجربه کرده اند بیش از افراد دیگر؛ جذب ناهنجاریها و آسیب های اجتماعی ( اعتیاد به مواد مخدر، الکل و روابط جنسی ناسالم) می شوند. کودکانی که مدام با تمسخر، طرد شدن های روانی، نادیده گرفته شدن، تهدیدهای کلامی و... روبرو هستند، از ضریب هوش هیجانی بسیار پایینی در آینده برخوردار خواهند بود و این امر باعث کاهش توانمندیهای فردی و اجتماعی در آنها می شود و مشکلات بسیاری را در زمینه های ارتباطات اجتماعی، زناشویی و شغلی تجربه خواهند نمود.

بنابراین هریک از ما والدین؛ باید توجه ی ویژه ای به روابط عاطفی- کلامی با فرزندانمان داشته باشیم تا سهم کمتری از این نوع آزارها بر دوش کودکانمان باشد. باید این را به خوبی بدانیم، زمین بیش از آنکه محتاج افراد متخصص باشد تشنه ی شهروندان سالم و انسانهایی با روانی پاک است و ما از اولین کسانی هستیم که در شکل دادن ذهن فرزندانمان در دنیای روانی-عاطفی آنها پا گذاشته ایم.

بیاییم مراقب ذهن و روان فرزندانمان باشیم

باسپاس

برزگر

 

 

 

علاقمندان به مطالب سرکار خانم نغمه برزگر میتوانند با عضویت در کانال تلگرام  " مهارتهای زندگی " از مطالب دیگر ایشان نیز بهره مند شوند.

http://t.me/naghmehbarzegar

 

وضعیت آگهی از دید کاربران: