زمستان هنوز در نيمکره شمالي تمام نشده، اما به نظر مي‌رسد گرما نه‌تنها روزهاي باقيمانده زمستان، بلکه حتي ماه‌هاي آينده را نيز تهديد مي‌‌کند.

زمستان هنوز در نيمکره شمالي تمام نشده، اما به نظر مي‌رسد گرما نه‌تنها روزهاي باقيمانده زمستان، بلکه حتي ماه‌هاي آينده را نيز تهديد مي‌‌کند. ظاهرا اين گرمايش نامتعارف صرفا منحصر به اين بخش خاص نيست، بلکه تمام نواحي کره زمين را شامل مي‌شود.

برخي دانشمندان پيش بيني کرده اند به احتمال زياد ماه هاي آينده مي تواند گرم ترين ماه هايي باشد که زمين مشخصا بعد از ثبت رسمي اطلاعات هواشناسي به خود ديده است. پيش بيني هاي هواشناسان دانشگاه خوستوس ليه بيگ آلمان در اين رابطه به طور مشخص بر تاثير يک پديده جوي به نام ال نينو تاکيد دارد. ال نينو، پديده اي است که هر چند سال يکبار در اقيانوس آرام رخ مي دهد و طي آن توده اي آب گرم از غرب به شرق جريان يافته و در حين حرکت صعود مي کند. اين پديده در کل باعث ايجاد جزر و مدهاي شديد در سواحل اقيانوس آرام و در قسمت هاي نزديک به آمريکاي جنوبي مي شود.

تاريخ تکرار مي شود

گرمايش دوره اي مذکور چنان که اشاره شد، هر چهار سال و در آب هاي اقيانوس آرام رخ مي دهد، اما تغييرات محسوس در سيستم طبيعي اين پديده است که امروزه دانشمندان را نگران کرده است. مجله نيوساينس در اين زمينه مي نويسد: «ال نينو قطعا يکي از دلايل پديده هاي جوي نامتعارفي است که ظرف سال هاي اخير و بخصوص چند ماه گذشته زمين به خود ديده است.» بنا بر ادعاي نيوساينس مرحله تازه اين پديده سال گذشته ميلادي آغاز شد و در سال آينده به نقطه اوج خود خواهد رسيد.

اين به آن معناست که گرماي سال آينده نه تنها بشدت نفسگير و آزاردهنده خواهد بود، بلکه حتي به احتمال زياد با آتش سوزي هاي پراکنده، متعدد، خشکسالي، گردباد و حتي سيلاب هاي فراوان در برخي نقاط کره زمين نيز همراه خواهد شد. پيش بيني ها در ضمن حاکي از آن است که با توجه به شرايط، بيشتر از همه کشورهاي نزديک به خط استوا در معرض تهديد قرار دارند.

به گفته متخصصان، بلاياي طبيعي ناشي از ال نينو شباهت زيادي با اتفاقات سال ?? خورشيدي خواهد داشت. در آن زمان نيز آتش سوزي هاي مهيب محدوده هاي گسترده اي از جنگل هاي بکر اندونزي و استراليا را از بين برد و همه اينها در حالي بود که دامنه آتش سوزي تنها در کشور برزيل به ??? هزار کيلومترمربع رسيد.

رابطه پديده هاي نامتعارف جوي با ال نينو

پژوهشگران مي گويند ال نينو مشخصا زماني اتفاق مي افتد که آب گرم بخش زيرين اقيانوس آرام رفته رفته شروع به بالا آمدن مي کند و در ضمن حيطه تحت تاثير خود را از استوا تا آمريکا گسترش مي دهد. به احتمال زياد در ظرف ماه هاي آينده بارندگي ها و سيلاب هاي فراواني در مناطق مختلف اعم از حواشي پرو و اکوادور به وقوع خواهد پيوست و زنجيره اين اتفاقات را خشکسالي ها و آتش سوزي هاي گسترده در کشورهايي همچون اندونزي و استراليا تکميل مي کند. به گفته هواشناسان، مجموع اين اتفاقات جزئي از زنجيره اي است که به نام «نوسان جنوبي ال نينو» خوانده مي شود.

اساسا امکان پيش بيني چنين مسائلي تا حد زيادي به شرايط فصول بستگي دارد. تحقيقات نشان مي دهد در خلال فصل بهار و زماني که ال نينو به اوج خود مي رسد، مشخصا به دو دليل؛ يعني اشتباهات اوليه و اشتباهات ناشي از مدل هاي کامپيوتري، ميزان خطاي پيش بيني شده نيز بيشتر مي شود. دانشمندان از اين مساله تحت عنوان «مانع پيش بيني پذيري بهاره» ياد مي کنند. اين مساله حتي بر پيش بيني درست احتمال وقوع يا عدم وقوع ال نينو هم تاثيرگذار است و به همين دليل اغلب هواشناسان، پيش بيني هاي جوي را در اين فصل دشوار تلقي مي کنند.

دشواري پيش بيني در فصل بهار

اسکات پاور از اداره هواشناسي ملبورن استراليا درباره وضع جوي بهار آينده به بخش خبري روزنامه ال اينفورمادور اسپانيا گفت: «سيکل نوسان جنوبي ال نينو کم و بيش در حوالي ماه هاي آوريل، مي و جولاي (فروردين، ارديبهشت و خرداد) هر سال آغاز مي شود، اما مشکل اينجاست در اين زمان نوسانات بسياري چه در اتمسفر و چه حتي در اقيانوس ها در حال وقوع است. اين نوسانات نيز مشاهده هر نوع تغييري را سخت مي کند.» پروفسور ونجو کاي از آژانس تحقيقات ملي کشور استراليا نيز مساله را اين طور جمع بندي مي کند که در مجموع پيش بيني احتمال تشديد و توسعه ال نينو کار بسيار سختي است.

پيشرفت در مدل هاي پيش بيني ال نينو

در حال حاضر يک مدل موجه و منحصربه فرد براي پيش بيني ال نينو تهيه شده که ظاهرا قادر است حتي با وجود مشکلات متعدد، کم و بيش کار پيش بيني را بدرستي انجام دهد. اين مدل به طور مشخص يکي از ويژگي هاي جوي ناحيه اقيانوس آرام را که پيشتر کشف نشده بود، مورد آزمايش قرار مي دهد. پروفسور آرمين بونده و همکارانش در دانشگاه خوستوس ليه بيگ آلمان رابطه بين درجه حرارت هوا بر فراز استوا و درجه حرارت هوا در مابقي ناحيه اقيانوس آرام را مورد مطالعه قرار دادند و متوجه شدند بين اين دو فاکتور رابطه تنگاتنگي وجود دارد.