شاید یکی از بزرگترین دغدغه‌های والدین؛ برای کودکان و نوجوانان؛ وابستگی شدید فرزندانشان به بازیهای کامپیوتری ‌باشد و در بسیاری از موارد آن را به صورت یک اعتیاد شکل گرفته در آنها بیان می‌دارند.

 

 

 

 

شاید یکی از بزرگترین دغدغه‌های والدین؛ برای کودکان و نوجوانان؛ وابستگی شدید فرزندانشان به بازیهای کامپیوتری ‌باشد و در بسیاری از موارد آن را به صورت یک اعتیاد شکل گرفته در آنها بیان می‌دارند.

در کنار جاذبه های انکارناپذیر و غیرقابل وصف فضاهای مجازی؛ شاید یکی از دلایل این آسیب‌ها، عدم آگاهی و آموزش ندیدن برای همگام شدن با فن آوری و تکنولوژی به روز دنیا باشد. افرادی بسیاری در جوامع های مختلف نمی‌دانند که دور بودن از اصول اساسی کار با اینترنت و فضای مجازی، چه آسیب‌های جبران ناپذیری می‌تواند؛ به کالبد روانی و خانوادگی افراد بزند و مهمترین این آسیب شیوع اعتیاد به‌ اینترنت می‌باشد که می‌توان به خوبی درسالهای اخیر آن را در بستر جوامع مختلف  لمس نمود.

بنابراین می‌توان عوامل اصلی اعتیاد فرزندان به کامپیوتر را ابتدا در بین والدین آنها جستجو نمود...

■ والدین معتاد به ‌اینترنت و فضای مجازی:

 نوجوانانی که والدین آن‌ها تقریبا تمام زمان بیداری خود را به‌ اینترنت اختصاص می‌دهند بیش از نوجوانان دیگر در معرض خطر هستند. این والدین چون به صورت اعتیادآوری در فضاهای مجازی غرق می‌شوند، زمانی برای نظارت و کنترل نوجوان خود نمي‌يابند و حتی برخی از نوجوانان در مراجعه‌ی خود به مشاور بیان می‌دارند که چند روزیست که با مادر و پدر خود کلمه‌ای به گفتگو ننشستند و وقتی دلیل آن را جویا می‌شوند در مي‌يابند والدین غرق درفضای‌مجازی بوده‌اند و نوجوان نیز به بازیهاي کامپیوتری خود مشغول بوده که فرصتی برای گفتگو باقی نمانده است.

■ والدین سهل انگار و آسان‌گیر:

والدین آسان‌گیر در هیچ زمانی به نکات منفی و آسیب‌ها نمی‌اندیشند و تنها؛ برآورده شدن نیازهای فرزند برایشان مهم و در اولویت قراردارد و تقریبا بر روی هیچ یک از مواردی که نوجوان را در برمی‌گیرد تمرکز و نظارتی ندارند. آنها معتقدند که نوجوان یک انسان آزاد است؛ می‌تواند خود به تنهایی تصمیم ‌بگیرد و عواقب کارش را بپذیرد. بطور حتم در چنین خانواده‌هایی نوجوان، به راحتی و بدون هیچگونه محدودیتی در فضای جذاب کامپیوتری غرق می‌شود.

■ والدینی که فشار روحی و روانی زودگذر یا مزمن دارند:

والدین؛ بخصوص مادرانی که شرایط روحی نرمالی ندارند، برای سرگرم ساختن فرزند خود از تماشای سی‌دی‌های کارتونی در کودکی و بازیهای‌ کامپیوتری در نوجوانی کمک می‌گیرند که ‌این خود اگر به صورت کنترل شده و برنامه‌ریزی شده نباشد وابستگی های افراطی را برای نوجوان در پی خواهد داشت.

 

در کنار عواملی که در بستر خانواده شکل می گیرد؛ عواملی همچون؛ شرایط آب و هوا ( زمستانهای سخت کانادا و کاهش فعالیتهای متفرقه)؛ سیستم آموزشی (آموزشهای دیجیتالی و... )؛ نبود محافل های فامیلی مانند ایران و... به نوبه ی خود بر این بستر عادتی نقش دارند و آن را پررنگتر می سازند...

حال ما با فرزندانی روبرو هستیم که غرق در این دنیای واقعی؛ جذاب و زیبا از نگاه خود هستند...

 

 

 

 

راهکارهای کلیدی برای والدین:

● آگاه سازی نوجوان از پیامدهای وابستگي:  والدین می‌بایست با اقتدار و مصمم مشکلاتی که ممکن است در آینده برای نوجوان ایجاد شود، بازگو کنند و او را به سمت داشتن یک برنامه منظم در طول روز هدایت کنند. توجه داشته باشید فرزندان‌مان به راحتی از نوع برخوردما با قضایا در مي‌يابند چه ‌اندازه نسبت به موضوع جدی و مصمم هستیم. پس توصیه می‌شود قبل از هر نوع اقدامی؛ ‌راه حلهای مورد نظر را مهیا نموده تا در برخورد با این مسئله با فرزندتان با چالش روبه رو نشويد. 

● تنظیم یک برنامه منظم برای فعالیت‌های روزانه نوجوان: نوجوان را باید در مسیر داشتن یک برنامه منظم روزانه قرار داد. هرچند ممکن است انجام همه‌ی برنامه‌ها طبق نظم خاصی پیش نرود، اما این روش به نوبه خود راهی است برای کاهش وابستگی نوجوان به کامپیوتر و یا هرنوع عادت رفتاری مفرط. از نوجوان بخواهیم کارهایی که در طول روز انجام مي‌دهد را به صورت مکتوب در آورد و به او کمک کنیم برای هر یک از فعالیت‌ها ساعتی را اختصاص دهد. همچنين برای بازیهای‌کامپیوتری او مانند تمام فعالیت‌هایش ارزش قائل شویم تا دریابد؛ به علایق او احترام می‌گذاریم. سعی کنیم ساعات اختصاص داده شده به بازیهای‌کامپیوتری به جای این ‌که چند ساعت متوالی پشت‌سر هم قرارگیرد دربین فعالیتهای روزانه او تقسیم شود.

 

 

 

 

● دقت و نظارت درانتخاب بازیهای‌کامپیوتری: درزمان انتخاب بازیهای‌کامپیوتری با نوجوان خود باشیم و یا از نوع بازی خریداری شده توسط او اطلاعات لازم را کسب کنیم. برخی از بازیها به علت مرحله‌ای بودن و داشتن حساسیت بالا وابستگی بیشتری را ایجاد می‌کنند. برای مثال: بازیهایی که به صورت آنلاین انجام می‌شود در نوجوانان یک نوع تعهد و وسوسه‌ی همیشگی را ایجاد می‌کند.

● پیدا کردن جایگزین مناسب: نوجوانانی که وابستگی بیمارگونه به بازیهای کامپیوتری دارند به سختی با خواسته‌های والدین خود همراه می‌شوند به‌ همین دلیل والدین ‌بایستي به دنبال جایگزین‌های مناسب برای او باشند، جایگزین‌هایی مانند: فعالیت‌های ورزشی– هنری مورد علاقه‌ي نوجوان می‌تواند کمک زیادی به پیشرفت مراحل درمان داشته باشد. 

● عادت به مطالعه را در نوجوان شکل دهید: شاید یکی از غفلت‌هایی که سالهاست در خانواده های ایرانی انجام گرفته، دور شدن خانواده‌ها از مطالعه می‌باشد. زيرا هرسال میزان ‌سرانه مطالعه رو به کاهش است. دیگر به ندرت‌ در خانواده‌ دیده می‌شود کودکان با خواندن قصه‌ای توسط مادر به خواب بروند و یا نوجوانانی که روزانه زمانی را به مطالعه اختصاص دهند و یا فرزندان شب شعر یا داستان خوانی را با والدین خود تجربه کنند.

● بازی رو در سبد خانه ی خود جای دهید: زمستانهای سخت و طولانی در کانادا؛ گذر زمان را برای خانواده ها سخت تر کرده است؛ اما با شکل گیری بازیهایی که کل خانواده در آن شرکت داشته باشند و ایجاد یک هیجان در برد و باخت بازی در بین فرزندان؛ دو امر مهم را انجام خواهیم داد: اول شکل گیری یک رابطه ی عاطفی و کلامی مطلوب بدون صرف انرژی بالا و دوم شکل دهی یک برنامه ی منظم برای فرزندان و دور نگهداشتن آنها برای ساعاتی از فضای کامپیوتری... بازیهای پیشنهادی: پازل با قطعه های کم برای کودکان و تعداد قطعات زیاد برای نوجوان (در برخی از خانواده ها شاهد آن هستیم که با انتخاب یک پازل با تعداد قطعه پازل بالای 10000 تایی؛ به پایان رساندن این طرح پازل همراه با والدین؛ یکی از هدفهای کودکان و نوجوان در طول زمستان شده است)... شطرنج؛ منچ، تخته نرد و...( در این نوع بازیها اگر فلسفه و تاریخچه ی هریک از بازیها برای نوجوان بازگو شود؛ جاذبه ی بیشتری برای او خواهد داشت)...

اما برای خواستنی شدن؛ مطالعه برای فرزندانمان بخصوی نوجوانان باید گامهایی برداریم...

چند گام مؤثر در شکل‌گیری عادت مطالعه

☆ کتاب به عنوان یک هدیه ارزشمند: کتاب می‌تواند در بین هدایایی که برای دوستان و عزیزان در نظر گرفته می‌شود، یکی از اصلی‌ترین هدایا از نگاه والدین باشد و حتی پدر و مادر با اهداي کتاب به ‌یکدیگر می‌توانند میزان ارزش واقعی کتاب را به نوجوان نشان دهند. ( این گام؛ با روی آوردن به کتابهای دیجیتالی خیلی موثر نخواهد بود

 

 

 

☆ بازدید ازنمایشگاه کتاب یا کتابفروشي‌ها: نوجوان خود را به بازدید از نمایشگاه و شهرکتاب دعوت کنیم و از او بخواهیم ما را همراهی کند. از آنجایی‌که برگزاری نمایشگاههای کتاب معمولا سالی یکبار می‌باشد، لازم است در طول سال والدین زمانهایی را برای رفتن به مراکزی همچون شهر کتاب، کتابخانه‌‌ها و یا کتابفروشی اختصاص دهند.

☆ راهنمایی در انتخاب کتاب‌های‌مناسب: والدین می‌توانند با جستجوی همزمان از انتشار کتاب‌های جدید و به روز اطلاع داشته و این کتاب‌ها را به نوجوان معرفی کنند. البته می‌بایست با علاقه‌ی موضوعات مطالعاتی نوجوان خود آشنا باشند، زیرا هرگونه تحمیل دراین زمینه می‌تواند نوجوان را به حالت منفعل در آورد.

☆ در نظر گرفتن بودجه برای تهیه کتاب: سالیانه مبلغی را به تهیه کتاب اختصاص‌دهيم و این موضوع را با خانواده درمیان گذاشته تا نوجوان‌ بداند، تهیه‌ي کتاب و مطالعه در بین والدین از جایگاه خاصی برخوردار است.

 حتی می‌توان به نوجوان آموخت که مقداری از پولهایش را برای تهیه کتاب مورد علاقه‌ی خود، خرج کند. با این روش دو آموزش‌همزمان انجام می‌گیرد، هم آموزش مدیریت مالی و هم شکل‌گیری عادت مطالعه .

☆ الگوی ‌مناسب ‌مطالعاتی:  برای شکل‌گیری‌ عادت‌ مطالعه در نوجوان، والدین نیز به عنوان یک الگو می‌بایست مطالعه روزانه را یکی از ضروریات زندگی روزمره‌ی خود قرار دهند. زمانی که نوجوان شاهد مطالعه‌ی روزانه در بین اعضای خانواده باشد بدون نیاز به تعیین قوانین سخت‌گیرانه نوجوان ناخودآگاه جذب کتاب شده و از والدین خود الگوبرداری می‌کند.

والدین مقتدر و توانمند، بدون اینکه روش مستبدانه و یا سهل گیری را پیش بگیرند، از نگاه فرزندانشان قدرتمند و خواستنی هستند؛ زیرا، نوجوانان عمیقا به طرز فکر والدین مقتدراهمیت می‌دهند و این گروه از والدین؛ به طور باورنکردنی با صرف انرژی کمتر می توانند فرزندانشان را در مسیر مطلوب تر هدایت کنند...

به امید روزی که هریک از ما والدین؛ در شکل گیری این نوع مهارت در خود گام های موثری برداریم...

 

نغمه برزگر

 

 

علاقمندان به مطالب سرکار خانم نغمه برزگر میتوانند با عضویت در کانال تلگرام  " مهارتهای زندگی " از مطالب دیگر ایشان نیز بهره مند شوند.

http://t.me/naghmehbarzegar

 

وضعیت آگهی از دید کاربران: